- Xρονολόγιο της ελληνικής ιστορίας
- Καστροπολιτεία του Μυστρά
- Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
- Μυριόβιβλος
- Βρεταννικό Μουσείο Αρχαία Ελλάδα
- ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
- Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο
- Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών
- Μνημεία της Θεσσαλονίκης
- Βουλή των Ελλήνων
- «Περσέας» - Τέχνη και αρχαιολογία
- Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
- Ίδρυμα Λάτση Ο κύκλος των μουσείων
- Βυζαντινά Σύμμεικτα του φίλου Ταξιάρχη Κόλλια
- Web Museum
- ARTCYCLOPEDIA
- Χάρτες Αρχαίας Ιστορίας
- Η καταστροφή της Σμύρνης
- Πολιτισμοί. Η άνοδος και η πτώση BBC
- Αρχαία θέατρα
- Ο κύκλος των Μουσείων
Διαδικτυακοί τόποι Ιστορία
Τα σχολεία σκοτώνουν τη δημιουργικότητα;; Α μπα ...αποκλείεται
Διαδικτυακό μουσείο
Ίσως το πληρέστερο εικονικό μουσείο της Ευρώπης. Τα σημαντικότερα έργα, περίπου 20000 καλύπτουν οκτώ αιώνες τέχνης (1000 -1850). Σχόλια, βιογραφίες μετά ... μουσικής.
Περιηγηθείτε αρχίζοντας από εδώ.
Το καλύτερα σχεδιασμένο διαδραστικό μουσείο βέβαια είναι το αγαπημένο μας Βρετανικό.
Απλά έξοχη επαγγελματική δουλειά.
Το μουσείο της τέχνης
Περιηγηθείτε αρχίζοντας από εδώ.
Το καλύτερα σχεδιασμένο διαδραστικό μουσείο βέβαια είναι το αγαπημένο μας Βρετανικό.
Απλά έξοχη επαγγελματική δουλειά.
Το μουσείο της τέχνης
Πάμε κάπου που (δεν) έχουμε πάει..
Εικονική πραγματικότητα φτιαγμένη από άλλους για μας.
Απλά καταπληκτικό.
Google Earth..ιστορία
Η νέα έκδοση του γνωστού Google Earth, για προβολή δορυφορικών φωτογραφιών από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου. Κύριο χαρακτηριστικό της νέας έκδοσης είναι το ανανεωμένο γραφικό περιβάλλον.
Η σχέση του με την ιστορία άμεση αν και αθέλητη. Σκεφτείτε το συνδυασμό Google Earth και Centennia.
Το Google Earth Outreach όμως το οδηγεί ένα βήμα προς τα .....πίσω.
Αφού κατεβάσετε το Google Earth από εδώ και το εγκαταστήσετε πηγαίνετε στις παρακάτω διευθύνσεις για να δείτε αμέσως
Η σχέση του με την ιστορία άμεση αν και αθέλητη. Σκεφτείτε το συνδυασμό Google Earth και Centennia.
Το Google Earth Outreach όμως το οδηγεί ένα βήμα προς τα .....πίσω.
Αφού κατεβάσετε το Google Earth από εδώ και το εγκαταστήσετε πηγαίνετε στις παρακάτω διευθύνσεις για να δείτε αμέσως
- τα ταξίδια των Πορτογάλων ν εξερευνητών του 16ου και 17ου αι,
- τον τάφο του Τουταγχαμόν
- το τείχος του Αδριανού
- αρχαιολογικά ευρήματα στην Κάτω Αίγυπτο
- την αρχαία αγορά της Αθήνας (σε τρεις περιόδους)
- τη Ρώμη τρισδιάστατη
- τους ιστορικούς χάρτες του David Rumsey
- τον περίπλου της γης (Μαγγελάνος)
Σενάρια-Μικρός οδηγός
Χρήσιμο και διδακτικό.
Ακόμη επισκεφθείτε τη σελίδα
www.ictscenarios.gr , όπου μπορείτε να πάρετε ιδέες για σενάρια διαδασκαλίας με χρήση ΤΠΕ.
Απαραίτητα θεωρούνται τα 1. Βιβλίο του καθηγητή για το συγκεκριμένο μάθημα. Θα τα βρείτε εδώ Γυμνάσιο και Λύκειο.
2. Τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών
Ακόμη επισκεφθείτε τη σελίδα
www.ictscenarios.gr , όπου μπορείτε να πάρετε ιδέες για σενάρια διαδασκαλίας με χρήση ΤΠΕ.
Απαραίτητα θεωρούνται τα 1. Βιβλίο του καθηγητή για το συγκεκριμένο μάθημα. Θα τα βρείτε εδώ Γυμνάσιο και Λύκειο.
2. Τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών
Google Chrome Νέος, απλός, στιβαρός, ασφαλής...φυλλομετρητής
Η Google ήταν πιστή στο ραντεβού της και ξεκίνησε το βράδυ της Τρίτης τη διάθεση της beta έκδοσης του νέου browser της σε 100 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και η ελληνική.Το Google Chrome είναι ένα πρόγραμμα περιήγησης που έχει σχεδιαστεί για πιο εύκολη, γρήγορη και ασφαλή χρήση του ιστού, με λιτή σχεδίαση χωρίς εμπόδια.
Κάτι αλλάζει -πάλι;- στο σύννεφο.
Κατεβάστε τον από εδώ
Κάτι αλλάζει -πάλι;- στο σύννεφο.
Κατεβάστε τον από εδώ
ΓΙΟΡΤΗ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Και επειδή, παρόλες τις ενστάσεις μας, κάποιες και κάποιοι από μας έχουν αναλάβει μέρος ή και ολόκληρη τη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου, πολύ και χρήσιμο υλικό - πολυμεσικό βέβαια για να μη ξεχνιόμαστε- μπορείτε να βρείτε στις www.e-selides.gr και πιο συγκεκριμένα εδώ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σας παραθέτω την εισήγηση του Συνδέσμου Φιλολόγων Κοζάνης για τα νέα διδακτικά βιβλία του Γυμνασίου, η οποία στηρίζεται σε παρατήσεις συναδέλφων και περιμένω να καταθέσετε και τις δικές σας παρατηρήσεις και σχόλια.
ΚΟΖΑΝΗ 15-4-08
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Εκ μέρους του Σ.Φ.Κ. θα θέλαμε να συγχαρούμε και να ευχαριστήσουμε την ΕΛΜΕ για την ευκαιρία που μας έδωσε να ανταλλάξουμε απόψεις για τα καινούρια σχολικά βιβλία και να καταθέσουμε τους προβληματισμούς μας στηριζόμενοι σε παρατηρήσεις συναδέλφων φιλολόγων του νομού μας που εφάρμοσαν τα συγκεκριμένα βιβλία στην τάξη.
Ένα πάγιο αίτημα της σύγχρονης εποχής είναι η παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης, η οποία θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις συνεχείς κοινωνικές μεταβολές .Στο πλαίσιο της ποιοτικής αναβάθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας ,το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο εκπόνησε το Διαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράµµατος Σπουδών , γνωστό ως Δ.Ε.Π.Π.Σ. και τα συνεπακόλουθα διαθεµατικά Αναλυτικά Προγράµµατα Σπουδών.
Σύμφωνα με την πρόταση του Π.Ι. προβλέπεται η διαθεµατική προσέγγιση της γνώσης για την υποχρεωτική εκπαίδευση είτε μέσω της διασύνδεσης των μαθημάτων με βασικές διαθεματικές έννοιες των περιεχομένων τους ,είτε µε την αφιέρωση του 10% του χρόνου στο τέλος κάθε θεματικής ενότητας για διαθεµατικές δραστηριότητες και σχέδια εργασίας (projects), αλλά χωρίς να καταλύεται η αυτονομία των µαθηµάτων στο αναλυτικό και ωρολόγιο πρόγραµµα του σχολείου.
Στο πνεύμα αυτό και ύστερα από διαγωνισμό, ανατέθηκε σε συγγραφικές ομάδες η συγγραφή των νέων σχολικών βιβλίων για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, τα οποία χρησιμοποιούνται στη διδακτική διαδικασία τα δύο τελευταία σχολικά έτη.
Συγκεκριμένα τα σχολικά βιβλία φιλολογικών μαθημάτων που άλλαξαν στο Γυμνάσιο είναι της Ν. Γλώσσας ,της Ν. Λογοτεχνίας και της Ιστορίας και των τριών τάξεων, καθώς και τα βιβλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Α και Β Γυμνασίου .Το νέο βιβλίο της Γ τάξης θα διατεθεί και θα διδαχτεί την προσεχή σχολική χρονιά.
Επίσης , επανεκδόθηκαν τα βιβλία των Αρχαίων Ελληνικών από μετάφραση, Ηροδότου ιστορίες, Αρχαία Ελλάδα –ο τόπος και οι άνθρωποι, Ελένη του Ευριπίδη, Ομηρικά έπη : Ιλιάδα και οι Όρνιθες του Αριστοφάνη.
Για όλα αυτά τα βιβλία έχουν τυπωθεί και αντίστοιχα βιβλία του καθηγητή , τα οποία είναι κατατοπιστικά με πλούσιο θεωρητικό υπόβαθρο, βοηθητικό υλικό και παραπομπές με αποτέλεσμα να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στην προετοιμασία του διδακτικού έργου.
Σχετικά με τα βιβλία που προορίζονται για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από μετάφραση μπορούμε να πούμε ότι δεν φαίνεται να προβληματίζουν τους φιλολόγους ,αφού τα κείμενα που διαπραγματεύονται είναι κλασικά. Για το βιβλίο της Ελένης του Ευριπίδη , η πλειοψηφία των συναδέλφων θεωρεί την προσέγγιση του νέου βιβλίου πολύ ενδιαφέρουσα , όμως η απουσία της εισαγωγής για τη δραματική ποίηση και το θέατρο θεωρείται σημαντικό μειονέκτημα του βιβλίου αυτού.
Τα βιβλία που συζητήθηκαν περισσότερο είναι της Νεοελληνικής Γλώσσας . Από την πρώτη επαφή διαπιστώνει κανείς ότι διακρίνονται
• για την πλούσια και ελκυστική εικονογράφηση
• τις ποικίλες, προτεινόμενες, εναλλακτικές δραστηριότητες που κινητοποιούν και εξασκούν διάφορες δεξιότητες των μαθητών
• τον επαγωγικό τρόπο προσέγγισης της γνώσης
• καθώς και την ποικιλία των κειμένων που αναφέρονται κατά πλειοψηφία σε σύγχρονα , ενδιαφέροντα θέματα.
Όμως
• η συσσώρευση ενός τόσο μεγάλου αριθμού εκτενών κειμένων σε κάθε ενότητα, που χρησιμεύουν ως βάση για τη μελέτη γραμματικών και συντακτικών φαινομένων θεωρείται άστοχη,
• ενώ ο προτεινόμενος επαγωγικός τρόπος ανίχνευσης αυτών των φαινομένων σε κείμενα που έχουν διδαχτεί σε προηγούμενες διδακτικές ώρες, καθιστά το βιβλίο δύσχρηστο και τη διαδικασία βαρετή για τους μαθητές, οι οποίοι κουράζονται να μεταφέρονται από κείμενο σε κείμενο διαβάζοντάς τα ξανά και ξανά προκειμένου να εντοπίσουν ένα δυο παραδείγματα του φαινομένου που εξετάζεται.
Έτσι, παρατηρείται
• κόπωση στην τάξη
• ενώ ο χρόνος δεν επαρκεί για την ολοκλήρωση της ύλης και τη χρήση του βιβλίου εργασιών το οποίο είναι γραμμένο με την ίδια φιλοσοφία.
Το σημαντικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στην υιοθέτηση νεόκοπων ορισμών γραμματικής και συντακτικού που πολλές φορές δημιουργούν σύγχυση τόσο στους διδάσκοντες όσο και στους διδασκόμενους, επειδή έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενες γνώσεις τους, αλλά και με αυτές που οι μαθητές θα διδαχτούν και θα αξιολογηθούν στο Λύκειο , αφού εκεί δεν έχουν γίνει αντίστοιχες αλλαγές.
• Π.Χ. η λέξη ά-κακος διδάσκεται στο βιβλίο της Α΄ Γυμνασίου ως παράγωγη, ενώ στο Λύκειο ως σύνθετη.
Αναρωτιέμαι με τι κριτήρια θα αξιολογήσουν οι φιλόλογοι του Λυκείου τις γνώσεις αυτές των μαθητών και τι θα επιλέξουν τελικά οι μαθητές μας να γράψουν στις Πανελλαδικές εξετάσεις;
• Ένα ακόμη παράδειγμα στο ίδιο βιβλίο είναι ότι υιοθετείται ο άνευ σημασίας διαχωρισμός των ουσιαστικών σε δικατάληκτα και τρικατάληκτα , προκαλώντας σύγχυση με τον αντίστοιχο χωρισμό των επιθέτων, που οι μαθητές έχουν διδαχθεί και στο Δημοτικό.
Υπάρχουν πολλές ακόμα παρόμοιες περιπτώσεις που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε, όπως στο βιβλίο της Γ΄τάξης
• η διάκριση των αντίθετων λέξεων σε κλιμακωτά ,δυαδικά και αντίστροφα αντίθετα, ο χωρισμός των αναφορικών προτάσεων σε επιθετικές και ελεύθερες που έρχεται σε αντίθεση με το διαφορετικό χωρισμό των ίδιων προτάσεων που διδάσκονται στα Αρχαία Ελληνικά κλπ.
Το πρόβλημα που θα προκύψει είναι πασιφανές και η σύγχυση αναμενόμενη. Οι μαθητές θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους στους δασκάλους, τους καθηγητές και το εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ δε θα μπορούν να διακρίνουν τι είναι τελικά σωστό και τι όχι.
Τα βιβλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας της Α΄ και Β΄ Γυμνασίου είναι αντικειμενικά πολύ δυσκολότερα από τα προηγούμενα και δεν ανταποκρίνονται στις δυνατότητες των 12χρονων και 13χρονων μαθητών. Συγκεκριμένα περιλαμβάνουν
• μεγάλα σε έκταση κείμενα με πολύπλοκη σύνταξη και δύσκολο λεξιλόγιο
• λεπτομερέστερη θεωρητική προσέγγιση του ετυμολογικού που κουράζει τους μαθητές και
• συσσώρευση γραμματικών και συντακτικών φαινομένων σε κάθε ενότητα που εμποδίζουν την αφομοίωση της νέας γνώσης.
Η παρουσία πινάκων γραμματικής στο τέλος των βιβλίων θα τα καθιστούσε πιο εύχρηστα, ανεξάρτητα από το ότι τα συνοδευτικά βιβλία συντακτικού και γραμματικής είναι ικανά να λύσουν κάθε απορία των μαθητών.
Τα βιβλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α΄ και Β΄ Γυμνασίου συγκεντρώνουν κατά πλειοψηφία θετικούς χαρακτηρισμούς ,αφού τα επιλεγμένα κείμενα είναι ενδιαφέροντα, σύγχρονα με εύστοχες ερωτήσεις. Διατυπώθηκαν και κάποιοι προβληματισμοί για τον εξοβελισμό έργων των κλασικών για χάρη των νεότερων και λιγότερο καταξιωμένων λογοτεχνών , αλλά η πλειοψηφία των διδασκόντων αποδέχτηκαν τα βιβλία αυτά, εντοπίζοντας όμως ως μειονέκτημα την απουσία βιογραφικών στοιχείων των νέων αυτών λογοτεχνών. Το βιβλίο της ιστορίας της Λογοτεχνίας είναι βέβαια κατατοπιστικό, αλλά αναφέρει κυρίως τους κλασικούς εκπροσώπους των διαφόρων σχολών και συνήθως οι μαθητές δεν το φέρνουν μαζί τους.
Για το βιβλίο της Γ΄ Γυμνασίου που περιέχει έργα κλασικών λογοτεχνών όλων των περιόδων, διατυπώθηκαν απόψεις ότι η επιλογή των αποσπασμάτων δεν είναι η καλύτερη δυνατή, ενώ γενικότερα πολλά από τα κείμενα που περιλαμβάνονται, είναι αδιάφορα και κουραστικά για τους μαθητές.
Τα βιβλία της Ιστορίας και των τριών τάξεων του Γ/σίου είναι ιδιαίτερα πυκνογραμμένα με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η ολοκλήρωση της ύλης.
Συγκεκριμένα για το βιβλίο της Α΄ Γυμνασίου, οι διδάσκοντες φαίνεται να αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα ,αφού όπως δηλώνουν
• έχει γίνει κακή επιλογή εικόνων, πηγών και χαρτών
• οι πλαγιότιτλοι δεν ανταποκρίνονται αρκετές φορές με το περιεχόμενο της ενότητας
• δεν τονίζονται με έντονη γραφή οι σημαντικοί όροι
• απουσιάζει η παρουσίαση σημαντικών γεγονότων, όπως πχ, η έκβαση της Σικελικής εκστρατείας
• ενώ κάποιες παράγραφοι είναι ιδιαίτερα δυσνόητες και θα πρέπει να ξαναγραφούν πχ η Οπλιτική φάλαγγα, τα ομηρικά έπη.
Το βιβλίο της Β΄ τάξης φαίνεται ότι παρουσιάζει συμπυκνωμένη την διδακτέα ύλη με συνοπτικό τρόπο, με αποτέλεσμα να δημιουργεί πληθώρα ερωτηματικών στους μαθητές.
• Επιπλέον, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται είναι αρκετά δυσνόητο για τους μαθητές αυτής της ηλικίας και αν αναλογιστούμε ότι αγνοούν βασικούς μεσαιωνικούς όρους που αναφέρονται στα κεφάλαια του Μεσαίωνα όπως πχ τον όρο φεουδαρχία, αφού δεν τις έχουν διδαχτεί στο Δημοτικό, αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες που προκύπτουν.
• Ο χρόνος δε φαίνεται να επαρκεί για την αξιοποίηση όλων των πηγών οι οποίες δεν είναι πάντοτε εύστοχες, ώστε να βοηθούν στη διδασκαλία της ενότητας.
• Επίσης η παρουσίαση των γεγονότων μπορεί να χαρακτηριστεί άνευρη και σε μερικές περιπτώσεις μεροληπτική, όπως στην ενότητα για την άλωση της Κων/λης, όπου με την επιλογή των πηγών προβάλλεται ο Μωάμεθ ο Πορθητής ,ενώ απουσιάζει αντίστοιχη πηγή για τον αυτοκράτορα Κων/νο Παλαιολόγο.
• Σε άλλο σημείο εντοπίζονται ελλείψεις ,όταν πχ στη σελ. 56, ερώτηση 2, ζητείται σύγκριση της εσωτερικής πολιτικής των Κομνηνών με την εσωτερική πολιτική των Ισαύρων, η οποία δεν αναφέρεται σε προηγούμενα κεφάλαια, ενώ στη σελ. 61 το παράθεμα στο οποία παραπέμπει η ερώτηση 4, δεν υπάρχει .
Το βιβλίο της Γ΄ Γυμνασίου είναι σε γενικές γραμμές καλογραμμένο και παρόλο που είναι συνοπτικό παρουσιάζει με τρόπο αντικειμενικό και ισορροπημένο τα γεγονότα .Η επιλογή των πηγών και των φωτογραφιών είναι εύστοχη και προκαλεί το ενδιαφέρον με τις παραπομπές του σε πρόσθετες πηγές και πληροφοριακό υλικό. Όμως οι 65 ενότητες που περιέχει είναι αδύνατον να διδαχθούν και να διατεθούν και 10 διδακτικές ώρες στην τοπική ιστορία, όπως προβλέπει το ΑΠ.
Τέλος, παρόλο που οι παρατηρήσεις μας επικεντρώνονται στα σχολικά εγχειρίδια του Γυμνασίου, θα αναφερθούμε και στο καινούργιο βιβλίο της Ιστορίας της Γ΄Λυκείου μεταφέροντας τις παρατηρήσεις των συναδέλφων που το δίδαξαν φέτος .Είναι λοιπόν
• επιστημονικά έγκυρο
• με ενδιαφέρον υλικό
αλλά
• είναι πυκνογραμμένο,
• με συνοπτική εξέταση των ιστορικών γεγονότων και
• με δύσκολο για τους μαθητές λεξιλόγιο με αποτέλεσμα τη δυσκολία αφομοίωσης της ύλης και την αδυναμία κριτικής επεξεργασίας των γεγονότων.
• Επίσης παρατηρείται παράλειψη σημαντικών ιστορικών γεγονότων, σε σχέση με προηγούμενα διδακτικά εγχειρίδια, ή ελλιπής εξήγηση γεγονότων της πρόσφατης ιστορίας.
• Όσο για τις πηγές, είναι ασύνδετες θεματικά με το κυρίως υλικό κάθε μαθήματος και εισάγουν νέα θέματα με αποτέλεσμα την αδυναμία επεξεργασίας τους λόγω έλλειψης χρόνου.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Είναι φανερή η προσπάθεια των συγγραφικών ομάδων να ανανεώσουν το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων και τον τρόπο προσέγγισης των γνωστικών αντικειμένων, όμως η συσσώρευση τόσης ύλης σε περιορισμένο αριθμό σελίδων δημιουργεί προβλήματα ολοκλήρωσης και εμπέδωσης της καινούριας γνώσης.
• Για αυτό θα πρέπει να γίνει αποσυμφόρηση της ύλης και στην Ιστορία και στα Αρχαία Ελληνικά.
• Για τα βιβλία της Ν. Γλώσσας θα πρέπει οπωσδήποτε να μειωθεί ο αριθμός των κειμένων και κυρίως να μεριμνήσει η Πολιτεία έτσι ώστε να υιοθετηθεί κοινή Γραμματική και Συντακτικό για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Διαφορετικά θα προκύψουν προβλήματα στην αξιολόγηση των μαθητών και στην αξιοπιστία του ρόλου του εκπαιδευτικού.
• Τέλος θα πρέπει να αποσταλεί το συνοδευτικό, υποστηριχτικό ηλεκτρονικό υλικό το οποίο θα διευκολύνει τον εκπαιδευτικό στην οργάνωση της διδασκαλίας του και θα κάνει τη διαδικασία της μάθησης πιο ενδιαφέρουσα.
Πιστεύουμε ότι η πολιτεία θα ξεκινήσει την οργανωμένη αξιολόγηση των νέων βιβλίων ,όπως είχε προαγγείλει, και αφού λάβει υπόψη της τις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών, θα προβεί στις απαιτούμενες διορθώσεις έτσι ώστε να προκύψουν καλύτερα βιβλία για παροχή καλύτερης Παιδείας στη χώρα μας.
Θεοδώρα Μουστάκα
Πρόεδρος
Συνδέσμου Φιλολόγων Κοζάνης
ΚΟΖΑΝΗ 15-4-08
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Εκ μέρους του Σ.Φ.Κ. θα θέλαμε να συγχαρούμε και να ευχαριστήσουμε την ΕΛΜΕ για την ευκαιρία που μας έδωσε να ανταλλάξουμε απόψεις για τα καινούρια σχολικά βιβλία και να καταθέσουμε τους προβληματισμούς μας στηριζόμενοι σε παρατηρήσεις συναδέλφων φιλολόγων του νομού μας που εφάρμοσαν τα συγκεκριμένα βιβλία στην τάξη.
Ένα πάγιο αίτημα της σύγχρονης εποχής είναι η παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης, η οποία θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις συνεχείς κοινωνικές μεταβολές .Στο πλαίσιο της ποιοτικής αναβάθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας ,το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο εκπόνησε το Διαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράµµατος Σπουδών , γνωστό ως Δ.Ε.Π.Π.Σ. και τα συνεπακόλουθα διαθεµατικά Αναλυτικά Προγράµµατα Σπουδών.
Σύμφωνα με την πρόταση του Π.Ι. προβλέπεται η διαθεµατική προσέγγιση της γνώσης για την υποχρεωτική εκπαίδευση είτε μέσω της διασύνδεσης των μαθημάτων με βασικές διαθεματικές έννοιες των περιεχομένων τους ,είτε µε την αφιέρωση του 10% του χρόνου στο τέλος κάθε θεματικής ενότητας για διαθεµατικές δραστηριότητες και σχέδια εργασίας (projects), αλλά χωρίς να καταλύεται η αυτονομία των µαθηµάτων στο αναλυτικό και ωρολόγιο πρόγραµµα του σχολείου.
Στο πνεύμα αυτό και ύστερα από διαγωνισμό, ανατέθηκε σε συγγραφικές ομάδες η συγγραφή των νέων σχολικών βιβλίων για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, τα οποία χρησιμοποιούνται στη διδακτική διαδικασία τα δύο τελευταία σχολικά έτη.
Συγκεκριμένα τα σχολικά βιβλία φιλολογικών μαθημάτων που άλλαξαν στο Γυμνάσιο είναι της Ν. Γλώσσας ,της Ν. Λογοτεχνίας και της Ιστορίας και των τριών τάξεων, καθώς και τα βιβλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Α και Β Γυμνασίου .Το νέο βιβλίο της Γ τάξης θα διατεθεί και θα διδαχτεί την προσεχή σχολική χρονιά.
Επίσης , επανεκδόθηκαν τα βιβλία των Αρχαίων Ελληνικών από μετάφραση, Ηροδότου ιστορίες, Αρχαία Ελλάδα –ο τόπος και οι άνθρωποι, Ελένη του Ευριπίδη, Ομηρικά έπη : Ιλιάδα και οι Όρνιθες του Αριστοφάνη.
Για όλα αυτά τα βιβλία έχουν τυπωθεί και αντίστοιχα βιβλία του καθηγητή , τα οποία είναι κατατοπιστικά με πλούσιο θεωρητικό υπόβαθρο, βοηθητικό υλικό και παραπομπές με αποτέλεσμα να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στην προετοιμασία του διδακτικού έργου.
Σχετικά με τα βιβλία που προορίζονται για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από μετάφραση μπορούμε να πούμε ότι δεν φαίνεται να προβληματίζουν τους φιλολόγους ,αφού τα κείμενα που διαπραγματεύονται είναι κλασικά. Για το βιβλίο της Ελένης του Ευριπίδη , η πλειοψηφία των συναδέλφων θεωρεί την προσέγγιση του νέου βιβλίου πολύ ενδιαφέρουσα , όμως η απουσία της εισαγωγής για τη δραματική ποίηση και το θέατρο θεωρείται σημαντικό μειονέκτημα του βιβλίου αυτού.
Τα βιβλία που συζητήθηκαν περισσότερο είναι της Νεοελληνικής Γλώσσας . Από την πρώτη επαφή διαπιστώνει κανείς ότι διακρίνονται
• για την πλούσια και ελκυστική εικονογράφηση
• τις ποικίλες, προτεινόμενες, εναλλακτικές δραστηριότητες που κινητοποιούν και εξασκούν διάφορες δεξιότητες των μαθητών
• τον επαγωγικό τρόπο προσέγγισης της γνώσης
• καθώς και την ποικιλία των κειμένων που αναφέρονται κατά πλειοψηφία σε σύγχρονα , ενδιαφέροντα θέματα.
Όμως
• η συσσώρευση ενός τόσο μεγάλου αριθμού εκτενών κειμένων σε κάθε ενότητα, που χρησιμεύουν ως βάση για τη μελέτη γραμματικών και συντακτικών φαινομένων θεωρείται άστοχη,
• ενώ ο προτεινόμενος επαγωγικός τρόπος ανίχνευσης αυτών των φαινομένων σε κείμενα που έχουν διδαχτεί σε προηγούμενες διδακτικές ώρες, καθιστά το βιβλίο δύσχρηστο και τη διαδικασία βαρετή για τους μαθητές, οι οποίοι κουράζονται να μεταφέρονται από κείμενο σε κείμενο διαβάζοντάς τα ξανά και ξανά προκειμένου να εντοπίσουν ένα δυο παραδείγματα του φαινομένου που εξετάζεται.
Έτσι, παρατηρείται
• κόπωση στην τάξη
• ενώ ο χρόνος δεν επαρκεί για την ολοκλήρωση της ύλης και τη χρήση του βιβλίου εργασιών το οποίο είναι γραμμένο με την ίδια φιλοσοφία.
Το σημαντικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στην υιοθέτηση νεόκοπων ορισμών γραμματικής και συντακτικού που πολλές φορές δημιουργούν σύγχυση τόσο στους διδάσκοντες όσο και στους διδασκόμενους, επειδή έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενες γνώσεις τους, αλλά και με αυτές που οι μαθητές θα διδαχτούν και θα αξιολογηθούν στο Λύκειο , αφού εκεί δεν έχουν γίνει αντίστοιχες αλλαγές.
• Π.Χ. η λέξη ά-κακος διδάσκεται στο βιβλίο της Α΄ Γυμνασίου ως παράγωγη, ενώ στο Λύκειο ως σύνθετη.
Αναρωτιέμαι με τι κριτήρια θα αξιολογήσουν οι φιλόλογοι του Λυκείου τις γνώσεις αυτές των μαθητών και τι θα επιλέξουν τελικά οι μαθητές μας να γράψουν στις Πανελλαδικές εξετάσεις;
• Ένα ακόμη παράδειγμα στο ίδιο βιβλίο είναι ότι υιοθετείται ο άνευ σημασίας διαχωρισμός των ουσιαστικών σε δικατάληκτα και τρικατάληκτα , προκαλώντας σύγχυση με τον αντίστοιχο χωρισμό των επιθέτων, που οι μαθητές έχουν διδαχθεί και στο Δημοτικό.
Υπάρχουν πολλές ακόμα παρόμοιες περιπτώσεις που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε, όπως στο βιβλίο της Γ΄τάξης
• η διάκριση των αντίθετων λέξεων σε κλιμακωτά ,δυαδικά και αντίστροφα αντίθετα, ο χωρισμός των αναφορικών προτάσεων σε επιθετικές και ελεύθερες που έρχεται σε αντίθεση με το διαφορετικό χωρισμό των ίδιων προτάσεων που διδάσκονται στα Αρχαία Ελληνικά κλπ.
Το πρόβλημα που θα προκύψει είναι πασιφανές και η σύγχυση αναμενόμενη. Οι μαθητές θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους στους δασκάλους, τους καθηγητές και το εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ δε θα μπορούν να διακρίνουν τι είναι τελικά σωστό και τι όχι.
Τα βιβλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας της Α΄ και Β΄ Γυμνασίου είναι αντικειμενικά πολύ δυσκολότερα από τα προηγούμενα και δεν ανταποκρίνονται στις δυνατότητες των 12χρονων και 13χρονων μαθητών. Συγκεκριμένα περιλαμβάνουν
• μεγάλα σε έκταση κείμενα με πολύπλοκη σύνταξη και δύσκολο λεξιλόγιο
• λεπτομερέστερη θεωρητική προσέγγιση του ετυμολογικού που κουράζει τους μαθητές και
• συσσώρευση γραμματικών και συντακτικών φαινομένων σε κάθε ενότητα που εμποδίζουν την αφομοίωση της νέας γνώσης.
Η παρουσία πινάκων γραμματικής στο τέλος των βιβλίων θα τα καθιστούσε πιο εύχρηστα, ανεξάρτητα από το ότι τα συνοδευτικά βιβλία συντακτικού και γραμματικής είναι ικανά να λύσουν κάθε απορία των μαθητών.
Τα βιβλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α΄ και Β΄ Γυμνασίου συγκεντρώνουν κατά πλειοψηφία θετικούς χαρακτηρισμούς ,αφού τα επιλεγμένα κείμενα είναι ενδιαφέροντα, σύγχρονα με εύστοχες ερωτήσεις. Διατυπώθηκαν και κάποιοι προβληματισμοί για τον εξοβελισμό έργων των κλασικών για χάρη των νεότερων και λιγότερο καταξιωμένων λογοτεχνών , αλλά η πλειοψηφία των διδασκόντων αποδέχτηκαν τα βιβλία αυτά, εντοπίζοντας όμως ως μειονέκτημα την απουσία βιογραφικών στοιχείων των νέων αυτών λογοτεχνών. Το βιβλίο της ιστορίας της Λογοτεχνίας είναι βέβαια κατατοπιστικό, αλλά αναφέρει κυρίως τους κλασικούς εκπροσώπους των διαφόρων σχολών και συνήθως οι μαθητές δεν το φέρνουν μαζί τους.
Για το βιβλίο της Γ΄ Γυμνασίου που περιέχει έργα κλασικών λογοτεχνών όλων των περιόδων, διατυπώθηκαν απόψεις ότι η επιλογή των αποσπασμάτων δεν είναι η καλύτερη δυνατή, ενώ γενικότερα πολλά από τα κείμενα που περιλαμβάνονται, είναι αδιάφορα και κουραστικά για τους μαθητές.
Τα βιβλία της Ιστορίας και των τριών τάξεων του Γ/σίου είναι ιδιαίτερα πυκνογραμμένα με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η ολοκλήρωση της ύλης.
Συγκεκριμένα για το βιβλίο της Α΄ Γυμνασίου, οι διδάσκοντες φαίνεται να αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα ,αφού όπως δηλώνουν
• έχει γίνει κακή επιλογή εικόνων, πηγών και χαρτών
• οι πλαγιότιτλοι δεν ανταποκρίνονται αρκετές φορές με το περιεχόμενο της ενότητας
• δεν τονίζονται με έντονη γραφή οι σημαντικοί όροι
• απουσιάζει η παρουσίαση σημαντικών γεγονότων, όπως πχ, η έκβαση της Σικελικής εκστρατείας
• ενώ κάποιες παράγραφοι είναι ιδιαίτερα δυσνόητες και θα πρέπει να ξαναγραφούν πχ η Οπλιτική φάλαγγα, τα ομηρικά έπη.
Το βιβλίο της Β΄ τάξης φαίνεται ότι παρουσιάζει συμπυκνωμένη την διδακτέα ύλη με συνοπτικό τρόπο, με αποτέλεσμα να δημιουργεί πληθώρα ερωτηματικών στους μαθητές.
• Επιπλέον, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται είναι αρκετά δυσνόητο για τους μαθητές αυτής της ηλικίας και αν αναλογιστούμε ότι αγνοούν βασικούς μεσαιωνικούς όρους που αναφέρονται στα κεφάλαια του Μεσαίωνα όπως πχ τον όρο φεουδαρχία, αφού δεν τις έχουν διδαχτεί στο Δημοτικό, αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες που προκύπτουν.
• Ο χρόνος δε φαίνεται να επαρκεί για την αξιοποίηση όλων των πηγών οι οποίες δεν είναι πάντοτε εύστοχες, ώστε να βοηθούν στη διδασκαλία της ενότητας.
• Επίσης η παρουσίαση των γεγονότων μπορεί να χαρακτηριστεί άνευρη και σε μερικές περιπτώσεις μεροληπτική, όπως στην ενότητα για την άλωση της Κων/λης, όπου με την επιλογή των πηγών προβάλλεται ο Μωάμεθ ο Πορθητής ,ενώ απουσιάζει αντίστοιχη πηγή για τον αυτοκράτορα Κων/νο Παλαιολόγο.
• Σε άλλο σημείο εντοπίζονται ελλείψεις ,όταν πχ στη σελ. 56, ερώτηση 2, ζητείται σύγκριση της εσωτερικής πολιτικής των Κομνηνών με την εσωτερική πολιτική των Ισαύρων, η οποία δεν αναφέρεται σε προηγούμενα κεφάλαια, ενώ στη σελ. 61 το παράθεμα στο οποία παραπέμπει η ερώτηση 4, δεν υπάρχει .
Το βιβλίο της Γ΄ Γυμνασίου είναι σε γενικές γραμμές καλογραμμένο και παρόλο που είναι συνοπτικό παρουσιάζει με τρόπο αντικειμενικό και ισορροπημένο τα γεγονότα .Η επιλογή των πηγών και των φωτογραφιών είναι εύστοχη και προκαλεί το ενδιαφέρον με τις παραπομπές του σε πρόσθετες πηγές και πληροφοριακό υλικό. Όμως οι 65 ενότητες που περιέχει είναι αδύνατον να διδαχθούν και να διατεθούν και 10 διδακτικές ώρες στην τοπική ιστορία, όπως προβλέπει το ΑΠ.
Τέλος, παρόλο που οι παρατηρήσεις μας επικεντρώνονται στα σχολικά εγχειρίδια του Γυμνασίου, θα αναφερθούμε και στο καινούργιο βιβλίο της Ιστορίας της Γ΄Λυκείου μεταφέροντας τις παρατηρήσεις των συναδέλφων που το δίδαξαν φέτος .Είναι λοιπόν
• επιστημονικά έγκυρο
• με ενδιαφέρον υλικό
αλλά
• είναι πυκνογραμμένο,
• με συνοπτική εξέταση των ιστορικών γεγονότων και
• με δύσκολο για τους μαθητές λεξιλόγιο με αποτέλεσμα τη δυσκολία αφομοίωσης της ύλης και την αδυναμία κριτικής επεξεργασίας των γεγονότων.
• Επίσης παρατηρείται παράλειψη σημαντικών ιστορικών γεγονότων, σε σχέση με προηγούμενα διδακτικά εγχειρίδια, ή ελλιπής εξήγηση γεγονότων της πρόσφατης ιστορίας.
• Όσο για τις πηγές, είναι ασύνδετες θεματικά με το κυρίως υλικό κάθε μαθήματος και εισάγουν νέα θέματα με αποτέλεσμα την αδυναμία επεξεργασίας τους λόγω έλλειψης χρόνου.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Είναι φανερή η προσπάθεια των συγγραφικών ομάδων να ανανεώσουν το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων και τον τρόπο προσέγγισης των γνωστικών αντικειμένων, όμως η συσσώρευση τόσης ύλης σε περιορισμένο αριθμό σελίδων δημιουργεί προβλήματα ολοκλήρωσης και εμπέδωσης της καινούριας γνώσης.
• Για αυτό θα πρέπει να γίνει αποσυμφόρηση της ύλης και στην Ιστορία και στα Αρχαία Ελληνικά.
• Για τα βιβλία της Ν. Γλώσσας θα πρέπει οπωσδήποτε να μειωθεί ο αριθμός των κειμένων και κυρίως να μεριμνήσει η Πολιτεία έτσι ώστε να υιοθετηθεί κοινή Γραμματική και Συντακτικό για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Διαφορετικά θα προκύψουν προβλήματα στην αξιολόγηση των μαθητών και στην αξιοπιστία του ρόλου του εκπαιδευτικού.
• Τέλος θα πρέπει να αποσταλεί το συνοδευτικό, υποστηριχτικό ηλεκτρονικό υλικό το οποίο θα διευκολύνει τον εκπαιδευτικό στην οργάνωση της διδασκαλίας του και θα κάνει τη διαδικασία της μάθησης πιο ενδιαφέρουσα.
Πιστεύουμε ότι η πολιτεία θα ξεκινήσει την οργανωμένη αξιολόγηση των νέων βιβλίων ,όπως είχε προαγγείλει, και αφού λάβει υπόψη της τις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών, θα προβεί στις απαιτούμενες διορθώσεις έτσι ώστε να προκύψουν καλύτερα βιβλία για παροχή καλύτερης Παιδείας στη χώρα μας.
Θεοδώρα Μουστάκα
Πρόεδρος
Συνδέσμου Φιλολόγων Κοζάνης
Εικονικά Μουσεία
Μια από τις πολλές δυνατότητες του διαδικτύου η εύκολη, γρήγορη και δωρεάν επίσκεψη σε όλα τα μεγάλα Μουσεία του κόσμου. Ξεναγηθείτε εύκολα και γρήγορα στις παρακάτω ενδιαφέρουσες διευθύνσεις: www.wga.hu, www.nationalgallery.gr, www.artcyclopedia.com, www.christusrex.org .Αναζητείστε στην τελευταία διεύθυνση το έργο του Ραφαήλ Σάντι η Σχολή των Αθηνών. Σημειωτέον ότι όλες αντιγράφονται.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕ ... ΠΑΤΑΤΕΣ
Για ρίξτε μια ματιά τι μπορεί να κάνετε με τις πατάτες και το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών στην Ελληνική Πύλη Παιδείας.
ΚΑΛΗ Η ΙΔΕΑ.....
Τελικά δεν είναι καθόλου κακή η σκέψη της δημιουργίας αυτού του ιστολογίου. Ξαφνικά γίναμε όλοι εμείς των σεμιναρίων συγγραφείς του ιστού. Για σκεφτείτε το!Δεν είναι μικρή υπόθεση.
Και τώρα δουλειά...
Η διπλανή φωτογραφία είναι από ένα μικρό καταρράχτη που βρίσκεται στο χωριό Ανθρακιά Γρεβενών.
Έτσι για εξάσκηση!!!
Γιατί συχνά το ξεκίνημα στο σχολείο είναι δύσκολο; Τι μπορούμε να κάνουμε; Πόσες εξωσχολικές δραστηριότητες «αντέχει» ένα παιδί και πόση τηλεόραση να βλέπει; Κι αν δεν προλαβαίνει ούτε να φάει; Διαβάστε τον οδηγό του καλού μαθητή.
Το κουδούνι χτύπησε! Τώρα λοιπόν είναι η καλύτερη στιγμή για να μάθετε πως θα βοηθήστε το παιδί σας να αυξήσει τις επιδόσεις του στο σχολείο και πως θα αντιμετωπίσετε έγκαιρα και αποτελεσματικά τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν τη νέα σχολική χρονιά. Τι συμβουλεύουν οι ειδικοί για να γίνει το παιδί σας καλός μαθητής; Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να αρχίσει αγγλικά ; Πόση ώρα επιτρέπεται να βλέπει τηλεόραση και πόσο να παίζει video games; Ποιο είναι το ιδανικότερο σνακ για να του δώσετε στο σχολείο και ποιες είναι οι καλύτερες εξωσχολικές δραστηριότητες; Για να λύσετε όλες τις απορίες σας, διαβάστε το αφιέρωμα
Το κουδούνι χτύπησε! Τώρα λοιπόν είναι η καλύτερη στιγμή για να μάθετε πως θα βοηθήστε το παιδί σας να αυξήσει τις επιδόσεις του στο σχολείο και πως θα αντιμετωπίσετε έγκαιρα και αποτελεσματικά τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν τη νέα σχολική χρονιά. Τι συμβουλεύουν οι ειδικοί για να γίνει το παιδί σας καλός μαθητής; Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να αρχίσει αγγλικά ; Πόση ώρα επιτρέπεται να βλέπει τηλεόραση και πόσο να παίζει video games; Ποιο είναι το ιδανικότερο σνακ για να του δώσετε στο σχολείο και ποιες είναι οι καλύτερες εξωσχολικές δραστηριότητες; Για να λύσετε όλες τις απορίες σας, διαβάστε το αφιέρωμα
Υπερσύνδεσμοι
Η οργάνωση των οικονομικών της Αχαΐας όμως, είχε ήδη διαφανεί από την έναρξη της Κλασσικής Εποχής (479 - 323 π.Χ.), με την κυκλοφορία των πρώτων ασημένιων νομισμάτων, που έκοψε η πόλη Αιγές, γύρω στα 480 π.Χ.. Στη συνέχεια, νομίσματα έκοψαν και κυκλοφόρησαν οι πόλεις Πελλήνη, Αιγείρα, Ελίκη και Δύμη, ενώ από τις τότε Αρκαδικές, οι πόλεις Κλείτορας και Ψωφίδα.
Η πρώτη προσπάθεια ανάρτησης ενδιαφέρουσα !
Βρίσκω συναρπαστικό το όλο εγχείρημα! Οι προσδοκίες και δυνατότητες του blog μας φαντάζουν τεράστιες!
Ό,τι δε μας σκοτώνει...
Απ΄ όλα αυτά κάτι καλό θα βγει
Ας αφεθούμε,ας φχαριστηθούμε,ας κολυμπήσουμε για λίγο σ' άγνωστα νερά.
Ας αφεθούμε,ας φχαριστηθούμε,ας κολυμπήσουμε για λίγο σ' άγνωστα νερά.
Ουφ πότε θα τα καταλάβω;
Και ο χρόνος κυλά και εμείς δυσκολευόμαστε!!
Κι ας μας λιβανίζουν όλοι λέγοντας πως είμαστε οι πρωτοπόροι!!
Κι ας μας λιβανίζουν όλοι λέγοντας πως είμαστε οι πρωτοπόροι!!
Η επιμόρφωση χρειάζεται σοβαρές κυβερνήσεις
Ο νέος πρόεδρος της ΟΛΜΕ δίνει συνέντευξη. Για να τη διαβάσετε πατήστε εδώ
Τα σχολεία σκοτώνουν τη δημιουργικότητα;; Α μπα ...αποκλείεται
Παρακολουθήστε την απολαυστική ανάλυση του Sir Ken Robinson για ένα σχολείο διαφορετικό.
Χρειάζεστε οπωσδήποτε:
1. Καλή γνώση αγγλικών
2. Είκοσι λεπτά από τη ζωή σας.
3. Αν δεν έχετε το πρώτο τη μετάφραση θα τη βρείτε εδώ
Επιμορφωτής και επιμορφούμενος
Επιμορφωτής και επιμορφούμενος (παραλλαγή)
Δημοσιευμένο από τον : terracomputerata
Ένας άντρας βρίσκεται μέσα σε ένα αερόστατο και συνειδητοποιεί ότι έχει χαθεί. Μειώνει ύψος και βλέπει έναν άλλο άντρα στο έδαφος.
Μειώνει κι άλλο ύψος και του φωνάζει :
«Συγγνώμη, μπορείτε να με βοηθήσετε; Υποσχέθηκα σ’ ένα φίλο ότι θα τον συναντούσα εδώ και μια ώρα, αλλά δεν ξέρω πού βρίσκομαι.» Ο άντρας από κάτω του απαντάει :
«Είσαι σ’ ένα αερόστατο ζεστού αέρα σε ύψος 15 περίπου μέτρων από το έδαφος. Βρίσκεσαι στις 38 μοίρες ανατολικά γεωγραφικό μήκος και στις 23 βόρεια γεωγραφικό πλάτος.»- Μήπως είσαι επιμορφωτής; ρωτάει ο αιωρούμενος.
- Ναι είμαι, λέει εκείνος στο έδαφος, πώς το κατάλαβες;
- Κοίτα, ό,τι μου είπες είναι τεχνικά σωστό, αλλά δεν έχω ιδέα τι να κάνω με τις πληροφορίες που μου έδωσες… και το γεγονός παραμένει ότι είμαι ακόμη χαμένος… Ειλικρινά δε με βοήθησες και πολύ ως τώρα…
- Εσύ πρέπει να είσαι επιμορφούμενος! λέει ο από κάτω.
- Πράγματι. Εσύ πώς το κατάλαβες;
- Κοίτα, δεν ξέρεις πού είσαι, ούτε πού πας. Έχεις ανέλθει στο ύψος σου χάρη σε μια μεγάλη φούσκα. Έδωσες μια υπόσχεση που δε γνωρίζεις πώς να την κρατήσεις. Περιμένεις από τους από κάτω σου να λύσουν τα προβλήματά σου. Το θέμα είναι ότι βρίσκεσαι ακριβώς στην ίδια κατάσταση όπου βρισκόσουν πριν με ρωτήσεις, αλλά κατά κάποιον τρόπο, τώρα είναι δικό σου το σφάλμα!
(credit to Stella)
Δημοσιευμένο από τον : terracomputerata
Ένας άντρας βρίσκεται μέσα σε ένα αερόστατο και συνειδητοποιεί ότι έχει χαθεί. Μειώνει ύψος και βλέπει έναν άλλο άντρα στο έδαφος.
Μειώνει κι άλλο ύψος και του φωνάζει :
«Συγγνώμη, μπορείτε να με βοηθήσετε; Υποσχέθηκα σ’ ένα φίλο ότι θα τον συναντούσα εδώ και μια ώρα, αλλά δεν ξέρω πού βρίσκομαι.» Ο άντρας από κάτω του απαντάει :
«Είσαι σ’ ένα αερόστατο ζεστού αέρα σε ύψος 15 περίπου μέτρων από το έδαφος. Βρίσκεσαι στις 38 μοίρες ανατολικά γεωγραφικό μήκος και στις 23 βόρεια γεωγραφικό πλάτος.»- Μήπως είσαι επιμορφωτής; ρωτάει ο αιωρούμενος.
- Ναι είμαι, λέει εκείνος στο έδαφος, πώς το κατάλαβες;
- Κοίτα, ό,τι μου είπες είναι τεχνικά σωστό, αλλά δεν έχω ιδέα τι να κάνω με τις πληροφορίες που μου έδωσες… και το γεγονός παραμένει ότι είμαι ακόμη χαμένος… Ειλικρινά δε με βοήθησες και πολύ ως τώρα…
- Εσύ πρέπει να είσαι επιμορφούμενος! λέει ο από κάτω.
- Πράγματι. Εσύ πώς το κατάλαβες;
- Κοίτα, δεν ξέρεις πού είσαι, ούτε πού πας. Έχεις ανέλθει στο ύψος σου χάρη σε μια μεγάλη φούσκα. Έδωσες μια υπόσχεση που δε γνωρίζεις πώς να την κρατήσεις. Περιμένεις από τους από κάτω σου να λύσουν τα προβλήματά σου. Το θέμα είναι ότι βρίσκεσαι ακριβώς στην ίδια κατάσταση όπου βρισκόσουν πριν με ρωτήσεις, αλλά κατά κάποιον τρόπο, τώρα είναι δικό σου το σφάλμα!
(credit to Stella)
Σοφά λόγια από έναν καλό φίλο ...
Ποια είναι τα καλά και ποια τα κακά στο «κίνημα των bloggers»;
Τα κακά είναι λίγα: φλυαρία και αρκετό σκουπίδι (όπως και στον έντυπο λόγο). Τα καλά είναι πολλά. Αρχίζοντας από το βασικό, το Μέγα Δημοκρατικό Πλεονέκτημα: ο καθένας πια μπορεί να γίνει εκδότης του εαυτού του. Τζάμπα. Ποιος ήξερε τον Πιτσιρίκο πριν από τα blogs; Το Διαδίκτυο έδωσε διέξοδο σε όλους τους δημιουργούς: συγγραφείς, μουσικούς, ζωγράφους, κινηματογραφιστές.
Πιστεύετε και στη «λαϊκή ιντερνετική δημοσιογραφία»;
Έχει πολύ σκουπίδι, αλλά και ζωντανά κείμενα και συνταρακτικές αποκαλύψεις. Καταγγελίες όπως αυτές που έκανε η Αμαλία Καλυβίνου για την ανεπάρκεια και τη διαφθορά του συστήματος υγείας στη χώρα μας μόνο στο Ίντερνετ μπορούν να γίνουν. Πώς μπορεί,όμως,να ξεχωρίσει κανείςτο «καλό» από το «κακό» στο χάος του Διαδικτύου.
Θέμα παιδείας, η οποία αλλάζει ριζικά στην ψηφιακή εποχή. Η μάθηση και η απομνημόνευση είναι περιττές- όλες τις γνώσεις τις βρίσκεις ακόμα και μέσα από το κινητό σου τηλέφωνο. Τώρα πρώτο θέμα είναι η κριτική ικανότητα, η δυνατότητα να αξιολογείς και να ελέγχεις. Ο δάσκαλος δεν είναι πια αυτός που μοιράζει γνώση, αλλά αυτός που ασκεί την κρίση.
Τι,κυρίως,είναι τα blogs:φόρουμ επικοινωνίας,πεδίο «πολιτικής δράσης» ή σκηνικό για επιδειξιομανείς;
Τα πάντα. Ό,τι υπάρχει στο ανθρώπινο σύμπαν υπάρχει και στο Διαδίκτυο, που είναι ο καθρέφτης του.
Οι «αποκλεισμένοι» (μετανάστες λ.χ.) θα μπορούσαν να αποκτήσουν δύναμη μέσα από το Διαδίκτυο ή τελικά και αυτό το «μέσον» θα παραδοθεί σε αυτούς που έχουν χρήματα ή εξειδικευμένη γνώση;
Γιατί «θα»; Ήδη το κάνουν. Ένα από τα καλύτερα ελληνικά blogs ανήκει σε έναν μετανάστη, τον συνεργάτη των «ΝΕΩΝ» Γκασμέντ Καπλάνι.
Η ανωνυμία είναι δύναμη ή ευκαιρία για αυθαιρεσίες;
Και τα δύο. Δίνει τη δυνατότητα για καταγγελίες (π. χ. ο υπάλληλος που εκθέτει τα επικίνδυνα ελαττώματα προϊόντων της εταιρείας του) αλλά και για συκοφαντίες. Η αρχαία τέχνη της λιβελλογραφίας συνεχίζεται και ψηφιακά...
Ποιο από τα «παλιά μέσα» (εφημερίδες,ραδιόφωνο,τηλεόραση,βιβλίο,τηλέφωνο) θα υποστεί τη μεγαλύτερη ζημιά από την ανάπτυξη του Ίντερνετ;
Όλα θα προσαρμοστούν και θα συνυπάρξουν. Η φωτογραφία δεν σκότωσε τη ζωγραφική, ούτε ο κινηματογράφος το θέατρο, ούτε η τηλεόραση τον κινηματογράφο. Απλά θα περνάνε πια όλα από το Διαδίκτυο. Τα τυπωμένα βιβλία θα υπάρχουν πάντα- ακόμα και ως συλλεκτικά αντικείμενα. Αυτά που ήδη πέθαναν είναι οι εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά.
Γιατί να κουβαλάς τόμους, όταν αρκεί ένα DVD ή ένα ψάξιμο στο Ίντερνετ;
Πιστεύετε ότι η επόμενη(!) επανάσταση θα αρχίσει από τα blogs;
Δεν ξέρω αν θα υπάρξει επόμενη επανάσταση- αλλά, αν ναι, τα ιστολόγια θα παίξουν σημαντικό ρόλο. Ήδη αποτελούν τη μόνη διέξοδο- και την μόνη πηγή πληροφοριών- για όλους τους πολίτες των αυταρχικών καθεστώτων.
2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2008
Περιγραφική αξιολόγηση - ομοιόμορφη ενδυμασία μαθητών γυμνασίου
Αποσπάσματα από τη διάλεξη που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 5 Απριλίου 2005 και ώρα 6 μ. μ. στην αίθουσα τελετών του Γυμνασίου Οινόης Καστοριάς με εισηγητή τον καθηγητή Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κ. Γιανναρά Χρήστο με θέμα «Περιγραφική αξιολόγηση - ομοιόμορφη ενδυμασία μαθητών γυμνασίου». Τη διάλεξη διργάνωσε ο Διευθυντής του Γυμνασίου Οινόης Γιώργος Πλεύρης.
"Αγαπητοί μου, κινδυνεύει απόψε να γίνει μια μετάθεση του κέντρου του ενδιαφέροντος. Δεν είναι η παρουσία η δική μου ή οποιουδήποτε, που μπορεί να αποτελέσει το κέντρο της σημερινής σύναξής μας εδώ.
Ευχαριστώ πάρα πολύ για την αγάπη σας, για την αγάπη όλων όσων μίλησαν προηγουμένως, αλλά απόψε εδώ συμβαίνει μια έκπληξη, και η έκπληξη είναι ότι επιτέλους για πρώτη φορά ένας σύλλογος διδασκόντων σ’ ένα γυμνάσιο της χώρας, και μάλιστα στην ακριτική περιοχή στην οποία βρισκόμαστε, παίρνει πρωτοβουλίες οι οποίες είναι ελπίδα, και οι πρωτοβουλίες δεν είναι, μη νομίζετε, κάποιο κοσμοσωτήριο πρόγραμμα.
Είναι μια πρόταση που τίθεται υπό συζήτηση, για να δούμε εάν μπορούμε να προαγάγουμε μόνοι μας την εκπαιδευτική διαδικασία. Προσέξτε τη διατύπωση: «μόνοι μας». Γι’ αυτό και λέω «μόνοι μας». Επιτέλους, όχι περιμένοντας εντολές από το διαβόητο κέντρο ή από κάποιες ηγεσίες στις οποίες εμπιστευόμαστε δεκαετίες τώρα τις τύχες της παιδείας και των παιδιών μας, εισπράττοντας συνεχώς απανωτές απογοητεύσεις.
Καθαρές κουβέντες: Αν θέλουμε να είμαστε μεταξύ μας τίμιοι και ειλικρινείς, δεν έχουμε άλλη πραμάτεια σ’ αυτόν τον τόπο, για να επιζήσουμε μ’ αυτήν. Τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια επιβιώσαμε, βίωσε ο ελληνισμός όχι χάρις στην πολιτική του ισχύ, όχι χάρις στον οικονομικό πλούτο, αλλά χάρις μόνο στην παιδεία του, στον πολιτισμό του, στην κατά κεφαλήν καλλιέργειά του. Αυτό είναι το μόνο όπλο που διαθέτουμε. Εάν αυτό απεμποληθεί, εάν αυτό χαθεί, τελειώνει ιστορικά και ο ελληνισμός. Νομίζω ότι μας πονάει αλλά πρέπει, αυτή είναι η γνώμη μου και την καταθέτω, μόνο έτσι πρέπει να δούμε το πρόβλημα. Υπάρχουν ιστορικοί λαοί που περνάμε στην παρακμή και την εξαφάνιση. Καμιά ρητορεία εθνικιστική και κανένας ψευδορομαντισμός ή ψευδοαισιοδοξία δεν μπορεί να αναστρέψει την αναγκαιότητα της ιστορίας. Λαοί που παρακμάζουν εξαφανίζονται.
Λοιπόν, ο ελληνισμός ακόμα σώζει, νομίζω, και μπορεί να σώσει δυνάμεις παιδείας, πολιτισμού, κατά κεφαλήν καλλιέργειας, αλλά - πάλι υποκειμενική γνώμη, τα καταθέτω προς συζήτησιν όλα αυτά - νομίζω ότι έχουμε αρκετή πείρα για να πούμε ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε σε τόσο ουσιώδεις τομείς της ζωής μας τα πάντα από το λεγόμενο κράτος. Έτσι όπως έχει εξελιχθεί το κρατικό σχήμα του λεγόμενου «έθνους – κράτους», μεγάλο πρόβλημα από τις αρχές του 19ου αιώνα και εξής, μοιάζει να στοιχειοθετεί όλο και πιο φανερά μια απόσταση, μια ρήξη ανάμεσα σε ότι ονομάζουμε κρατική μηχανή, κρατικό μηχανισμό και κοινωνική πραγματικότητα.
Κάποτε οι Έλληνες λέγανε, για την πατρίδα τους, για τον τόπο τους: «Φτιάξαμε σχολειό, φτιάξαμε πλατεία, φτιάξαμε εκκλησιά, φτιάξαμε υδραγωγείο». «Φτιάξαμε».
Δυστυχώς, μεσολάβησε μια μακρά περίοδος πολλών δεκαετιών που εμφιλοχώρησε μια άλλη νοοτροπία και περιμένουμε τα πάντα να μας τα φτιάξει το κράτος, τα πάντα να έρθουν «άνωθεν». Και πάνω σ’ αυτήν την αναμονή - και πάλι θα μου συγχωρέσετε την πολλή ειλικρίνεια – ποντάρει η κομματική εκμετάλλευση. Και είμαστε θύματα αυτής της εκμετάλλευσης, χωρίς να μπορούμε να το συνειδητοποιήσουμε πολλές φορές. Κάποτε να ξαναπάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Δε λέω ούτε να παρανομήσουμε, ούτε να αγνοήσουμε τα κόμματα, που είναι η προϋπόθεση αυτού του δημοκρατικού πολιτεύματος που έχουμε, αλλά να μη χάσουμε αυτό το δυναμισμό που κράτησε τον ελληνισμό ζωντανό μέσα από αιώνες πάρα πολύ δύσκολους και πάρα πολύ σκληρούς.
Το δυναμισμό της κοινότητας, το δυναμισμό της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής μας συγκρότησης.
Λοιπόν, με αυτήν την εισαγωγή θα ήθελα να υπογραμμίσω - και να ξαναρθώ στην πρώτη φράση που είπα - ότι αυτό που συμβαίνει απόψε, για μένα προσωπικά, είναι μια πολύ μεγάλη ελπίδα. Μακάρι κάποτε οι σύλλογοι των καθηγητών κάθε σχολείου, δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου, να πάρουν πρωτοβουλίες. Πρωτοβουλίες στο να θέσουν θέματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, του εκπαιδευτικού προβληματισμού, θέματα τα οποία κατά κανόνα δεν τίθενται ούτε καν από τις μεγαλεπήβολες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που θεωρεί υποχρέωσή του κάθε καινούργιο κόμμα που έρχεται στην εξουσία να επιβάλει. Τα ουσιώδη προβλήματα της εκπαίδευσης, φοβούμαι - πάντα μιλώ υποκειμενικά, προς συζήτησιν - πως δεν τίθενται. Λοιπόν, να έρθουν από κάτω τα ουσιώδη, να τα θέσουμε εμείς, να τα θέσουν οι δάσκαλοι που έχουν την άμεση εμπειρία, που σηκώνουν, πώς το λέει το Ευαγγέλιο, «το μόχθο της ημέρας και τον καύσωνα». Λοιπόν, σήμερα έχουμε δύο τέτοια θέματα να συζητήσουμε.
Αλλά πριν προχωρήσω στις λίγες σκέψεις που έχω να πω στα συγκεκριμένα θέματα, θα ήθελα να δώσω κάποια παραδείγματα για το τι θεωρώ και τι υπαινίσσομαι ως ουσιώδη προβλήματα της εκπαίδευσης σήμερα, πάντοτε έχοντας μπροστά μας τη βεβαιότητα ότι από την εκπαίδευση δεν εξαρτάται απλώς κάποια ανετότερη διαβίωση του ελληνικού πληθυσμού, κάποιες καλύτερες οικονομικές συνθήκες, κάποια αύξηση της παραγωγικότητας ή οτιδήποτε άλλο, αλλά εξαρτάται η ίδια η επιβίωσή μας. Κι όταν λέω επιβίωση θα το κάνω ακόμα πιο σαφές, συγχωρέστε με, όλο συγνώμη ζητώ αλλά αισθάνομαι ότι πρέπει να μιλήσω πολύ ειλικρινά, το κύριο ερώτημα, αυτό που κρίνει την εκπαιδευτική προσπάθεια, θα έλεγα ότι είναι ένα ωμό, προκλητικά ωμό ερώτημα. Εάν ένα κομμάτι της σήμερα ελληνικής επικράτειας περιέλθει σε ξένο ζυγό, τι θα αλλάξει στη ζωή του ανθρώπου; Εάν τα σουπερμάρκετ παραμείνουν ίδια, εάν η οικονομική ευζωία εξασφαλιστεί, εάν δεν ξέρω τι άλλο, τι θα αλλάξει; Επομένως τι έχω να υπερασπίσω ως Έλληνας αν αύριο απειληθεί η χώρα μου; Νομίζω ότι εάν δεν απαντηθεί αυτό το πρόβλημα, δεν έχει κανένα νόημα ότι ονομάζουμε παιδεία, εκπαίδευση κλπ. Απλώς καταντάει μια χρησιμοθηρία, η οποία, εδώ θα μου επιτρέψετε να θυμηθώ τον Αριστοτέλη ο οποίος έλεγε «το ζητείν απανταχού το χρήσιμο, ήκιστα αρμόζει τοις μεγαλοψύχοις και ελευθερίοις». Για τον Αριστοτέλη, στην εποχή του, το να είναι κανείς ελεύθερος και μεγαλόψυχος ήταν ασύλληπτα απλό, είχε προβάδισμα έναντι της οποιασδήποτε χρησιμότητας.
Λοιπόν, στη σημερινή ορολογία και γλώσσα θα έλεγα, θα μιλούσαμε ίσως για μια ποιότητα ζωής, η οποία ενδιαφέρει πριν από κάθε τι άλλο. Ξέρετε, είναι κοινότοπο, μπορεί να απολαμβάνει κανείς πάρα πολλά υλικά αγαθά, και η ζωή του να είναι πραγματικά δίχως νόημα, δίχως περιεχόμενο, ένα μαρτύριο μοναξιάς πιθανόν, εάν δεν υπάρχουν κάποιες ποιότητες που να έχουν την απόλυτα πρωτεύουσα θέση. Έτσι θέλω να πω ένα παράδειγμα τέτοιων προβλημάτων ουσιωδών εκπαιδευτικής διαδικασίας, που δεν άκουσα ποτέ να τίθενται από τον πολιτικό λόγο των τελευταίων δεκαετιών. Σκεφτείτε πώς μεγαλώνει σήμερα ένα παιδί. Μόλις πάρει συνείδηση του εαυτού του, ένα παιδί σήμερα μπορεί να έχει τα πάντα στη διάθεσή του πατώντας ένα κουμπί. Πατάει ένα κουμπί κι έχει φως, πατάει ένα άλλο κουμπί κι έχει θερμότητα, ένα τρίτο κουμπί κι έχει εικόνα, ένα τέταρτο κι έχει μουσική. Άθελά του, ασυνείδητα, ανεπίγνωστα, αυτό το αυτονόητο, ότι τα πάντα είναι υποταγμένα στο εγώ του, και μπορώ να έχω αμέσως αποτέλεσμα, δημιουργεί ένα συγκεκριμένο ψυχισμό, επαναλαμβάνω, χωρίς την ευθύνη του παιδιού, άθελά του.
Για να το κατανοήσουμε αυτό, θυμηθείτε ή σκεφτείτε, πώς λειτουργούσε ένα παιδί αντίστοιχα στη λεγόμενη αγροτική κοινωνία, όπου για να έχει φως έπρεπε να ανάψει το λυχνάρι, δηλαδή να έρθει σε μια σχέση με τα συγκεκριμένα υλικά τα οποία πρέπει να σεβαστεί και πρέπει να βρει το μυστικό τους, για να μπορέσουν να αποδώσουν το αποτέλεσμα που χρειάζεται. Το ίδιο για να εκπέμπουν θερμότητα, θα ανάψει φωτιά - δεν είναι εύκολο ν’ ανάψεις φωτιά με ξύλα. Πρέπει κάτι, θα έλεγα, κάτι να λειτουργήσει ως σχέση σου με το υλικό. Να μάθεις να σχετίζεσαι με το υλικό. Και για να μάθεις να σχετίζεσαι, πρέπει να παραιτηθείς απ’ την παντοδυναμία της αυθαίρετης χρήσης του υλικού, να υποταχθείς κάπως στο υλικό. Το ίδιο και πολλές άλλες εκφράσεις. Αυτή η στάση του παιδιού της αγροτικής κοινωνίας, σχηματοποιώ υπερβολικά αλλά για να δώσω την εικόνα, δημιουργεί έναν άλλον ψυχισμό, άλλες ευαισθησίες, άλλα αντανακλαστικά προτεραιότητας, που δίνουν ακριβώς προτεραιότητα στη σχέση, στο μοίρασμα της θέλησής μου με κάτι άλλο.
Το παιδί της σημερινής κοινωνίας, φοβάμαι ότι δε μαθαίνει κάτι τέτοιο. Ακόμα κι όταν έρχεται στη σχολική κοινότητα, έρχεται με τη νοοτροπία - πάλι υπερβάλλω για να δώσω την εικόνα - λίγο ή πολύ, του καταναλωτή. Υπάρχει ένα θαυμάσιο βιβλιαράκι και θα το αναφέρω, ενός μουσικολόγου Άγγλου, του Christopher Smor, έχει βγει στα ελληνικά με τον τίτλο «Μουσική, κοινωνία, παιδεία». Είναι απ’ αυτά τα βιβλιαράκια, μου αρέσει να τα ονομάζω «ξεστραβωτικά». Σου ανοίγουν τα μάτια σε θέματα που δεν τα είχες μέχρι τώρα σκεφτεί. Και πρέπει σαφώς να είναι το καταστάλαγμα μιας μακράς εμπειρίας αυτού του ανθρώπου. Λοιπόν, αυτός δείχνει το πώς στα πλαίσια του σημερινού υλικού υποδείγματος πολιτισμού, η μουσική, απ’ αυτήν ξεκινάει, λειτουργεί καταναλωτικά. Δηλαδή, για να απολαύσω μια μουσική εκτέλεση, θα αγοράσω ένα εισιτήριο, θα πάω σε μια αίθουσα, θα καθίσω δίπλα σε κάποιους άλλους άγνωστους προς εμένα, χωρίς καμιά επικοινωνία μ’ αυτούς, και θα καταναλώσω αυτό που μια συμφωνική ορχήστρα θα μου προσφέρει. Επαναλαμβάνω ακοινώνητα, άσχετα με τους γύρω μου. Στην παραδοσιακές κοινωνίες, οπουδήποτε στον πλανήτη, αυτό είναι κάτι ακατανόητο. Η εκτέλεση ενός μουσικού κομματιού, ήταν ένα κοινωνικό γεγονός. Συμμετείχε στην εκτέλεση όλη η κοινότητα, γι’ αυτό και ποτέ κάποιο μουσικό κομμάτι δεν ήταν ίδιο κάθε φορά που εκτελείτο.
Και το μεταφέρει αυτό το παράδειγμα στην εκπαίδευση, και λέει ότι αντίστοιχα η εκπαίδευση προϋποθέτει το παιδί καθισμένο σ’ ένα θρανίο και κάποιον που είναι ο φορέας των πληροφοριών, και του προσφέρει τις πληροφορίες που αυτό πρέπει να καταναλώσει δίχως να λειτουργεί καμιά κοινωνία σχέσεων. Τέτοια δεδομένα, επαναλαμβάνω στο επίπεδο το ασυνείδητο, το μη θεληματικό, οδηγούν στη διάπλαση ενός ψυχισμού, ενός χαρακτήρα που καταλήγει, για παράδειγμα, πώς να φτάσει αυτό το παιδί να ερωτευθεί, σε ηλικία να ερωτευθεί; Δεν ξέρει, δεν έχει μάθει να μοιράζεται τίποτα. Νομίζει ότι και πάλι θα πατήσει ένα κουμπί και θα έχει αποτέλεσμα. Βλέπει τον άλλον ως ένα μέσο ή τρόπο για να υπηρετηθούν και πάλι οι ατομικές, εγωκεντρικές του απαιτήσεις. Και επαναλαμβάνω, δεν έχει ευθύνη ίσως γι’ αυτό. Κανείς δεν του έμαθε το άλλο, τη σχέση, την έξοδο από το «εγώ», την πραγματοποίηση πραγματικά μιας κοινωνίας.
Σκεφτείτε τι πλούτο εμπειρικό συνοψίζει αυτή η ελληνική λέξη «κοινωνία».
Μέσα απ’ αυτή τη μακρά εισαγωγή, θέλω να έρθω στα δύο συγκεκριμένα θέματα, τα οποία ο σύλλογος των διδασκόντων θέτει σήμερα και πρέπει να απαντήσουμε.
Εγώ δεν είμαι ειδικός ούτε για το ένα, ούτε για το άλλο. Και το ότι με κάλεσαν μου είναι μεγάλη χαρά και μεγάλη τιμή. Θα πω κυρίως για το πρώτο κάποιες σκέψεις, οι οποίες δεν έχουν καμιά αυθεντία, γι’ αυτό μη με πάρετε στα σοβαρά. Θα καταθέσω απλώς την εμπειρική μου άποψη. Ας πούμε, στην προοπτική αυτού του κινδύνου, αυτής της απειλής, ενός ακοινώνητου βίου, μιας αδυναμίας σχέσης, της απειλής ενός ανέραστου βίου, νομίζω ότι η σχολική κοινότητα είναι μια δυνατότητα δημιουργικής αντίστασης.
Όλοι οι τρόποι σήμερα, οι περισσότεροι με τους οποίους δημιουργεί συλλογικότητα, μας οδηγούν σε μια τρομοκρατία, ατομικά δικαιώματα, ατομικές επιθυμίες, ατομικές ορέξεις, ατομική κατανάλωση, μόνοι ο καθένας απέναντι σε μια τηλεόραση που μας κάνει πλύση εγκεφάλου και μας οδηγεί εκεί που θέλουν κάποιοι να μας οδηγήσουν. Η σχολική κοινότητα είναι κάτι άλλο. Η προϋπόθεση της ομοιόμορφης ενδυμασίας είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ένας βασικός όρος για να λειτουργήσει ως κοινότητα το σχολείο. Να λειτουργήσει, θα πω τη λέξη, με όρους δημοκρατικούς, δηλαδή χωρίς προτεραιότητα του ατομοκεντρικού, καταναλωτικού μοντέλου.
Είχα την εμπειρία, δίδασκα στη μέση εκπαίδευση για λίγα χρόνια, τότε, όταν έγινε αυτή η μεταβολή από την ομοιόμορφη ενδυμασία στην ποικιλόμορφη ενδυμασία, και θα έλεγα ότι σ’ αυτό είχα και μια προσωπική εμπειρία, πώς άλλαξε ριζικά η ατμόσφαιρα του σχολείου μόλις εισήχθη η ποικιλόμορφη ενδυμασία. Αμέσως, άρχισαν στην πράξη ταξικές διαφοροποιήσεις. Αμέσως ξεχώρισε το παιδί που μπορούσε να φοράει lacoste και timberland και δεν ξέρω τι άλλη μάρκα από το άλλο παιδί που δεν είχε την οικονομική δυνατότητα γι’ αυτό. Η ομοιόμορφη ενδυμασία βέβαια, ίσως σε κάποιους παλαιότερους και από εμένα, ανακαλούσε ένα είδος «στρατωνισμού» στο σχολείο. Κουρεμένα κεφάλια, πηλίκια, αυτά τότε είχαν διαφημιστεί. Με συγχωρείτε, υπάρχουν οι υπερβολές σε οτιδήποτε, αλλά είναι έγκλημα να κάνουμε αυτό που λένε οι Άγγλοι, «μαζί με το νερό του μπάνιου να πετάμε και το μωρό». Λοιπόν, η κατάργηση της ομοιόμορφης ενδυμασίας, μιας κοινής, λιτής ενδυμασίας σ’ όλα τα παιδιά, νομίζω ότι αφαίρεσε τη δυνατότητα να αισθάνεται το παιδί ότι εδώ εντάσσομαι σε μία κοινότητα όπου το πρωτεύον είναι οι σχέσεις κοινωνίας. Να μην επιδιώκω το διαφορετικό, προσέξτε με, αλλά να επιδιώκω τη μοναδικότητά μου, γνωρίστε με.
Για να το κάνω πιο σαφές αυτό, πάλι θα πω μια υποκειμενική ερμηνεία. Δεν ξέρω αν έχετε προσέξει τις λεγόμενες ελληνικές φορεσιές της παράδοσής μας, που φορούν τα κορίτσια που είναι ντυμένα εδώ. Συνήθως αυτές οι φορεσιές, ειδικά στη γυναίκα, κρύβουν όλο το σώμα, καλύπτουν όλο το σώμα και αφήνουν έξω το πρόσωπο, δηλαδή το κατεξοχήν σημείο της ετερότητας του ανθρώπου, της μοναδικότητας. Βέβαια, ακόμα και η πιο βαριά ενδυμασία δεν μπορεί να κρύψει αυτό που λέμε «χάρη» ενός ανθρώπου, μιας γυναίκας ειδικά, χάρη στην κίνηση, στον αέρα. Αλλά εμένα με εντυπωσιάζει πάρα πολύ το τι ύψος πολιτισμού ήταν αυτό, το οποίο επικέντρωνε την προσοχή, τη γνωριμία με τον άλλο, σε ό,τι έχει πιο προσωπικό, πιο ιδιάζον, ανόμοιο, ανεπανάληπτο. Να μην κάνω τη σύγκριση με τις σημερινές τάσεις και τη σημερινή χρήση του ανθρώπινου κορμιού, γιατί θα πάω σε πολύ κοινά πράγματα , πώς αντικειμενοποιείται, «γίνεται αντικείμενο του είδους» το ανθρώπινο κορμί, έτσι ώστε να έχω να επιλέξω ανάμεσα σε αντικείμενα των πληρέστερων δυνατών αναλογιών ή αντικειμενικής αρτιότητας. Δεν επιλέγω προσωπικότητα.
Προσωπικότητα, θα ξαναπώ τη λέξη, σημαίνει πάντα ετερότητα, το μοναδικό, το ανόμοιο, το ανεπανάληπτο που ανακαλύπτω στον άλλο και που οδηγεί πραγματικά στον έρωτα. Και το συναρπαστικό σ’ αυτήν τη συνάντηση είναι ότι από εκείνη τη στιγμή αρχίζει μια άλλη γνώση του άλλου και μια άλλη γνώση του εαυτού μου, αυτό είναι το απίστευτο. Λοιπόν, η ομοιόμορφη ενδυμασία με παρέπεμψε σ’ αυτήν την παράδοση της φορεσιάς που απηχεί αυτήν την ανθρωπολογική προτεραιότητα, την προτεραιότητα του προσώπου (Δέστε τι όμορφη λέξη: πρόσωπον. Η πρόθεση προς και το ουσιαστικό ώψ, γενική ωπός. Έχω την όψη προς κάποιον ή προς κάτι, είμαι έναντι. Και δέστε την αντίθεση προς τη λέξη άτομο: το α το στερητικό και το τέμνω, τομή. Είναι η μονάδα, η αριθμητική μονάδα ενός ομοειδούς συνόλου, η απρόσωπη, που μόνο με αριθμό μπορεί να προδιοριστεί, με έναν αριθμό ταυτότητας ή φορολογικού μητρώου κλπ). Η ετερότητα μόνο προσωπική μπορεί να είναι, μόνο όταν είμαι έναντι. Λέμε στην καθημερινή κουβέντα: «Ξέρεις τον κύριο τάδε;», «Όχι, έχω ακούσει γι’ αυτόν». Όχι αν έχεις ακούσει∙ τον ξέρεις; Έχεις έρθει σε μια αμεσότητα σχέσης μαζί του; Μόνο σ’ αυτήν τη σχέση μπορείς να γνωρίσεις την προσωπική ετερότητα του άλλου. Αυτή, λοιπόν, η εμμονή στην ετερότητα μέσα από την κάλυψη των ατομικών στοιχείων, που επιφέρει η ομοιόμορφη ενδυμασία, νομίζω ότι είναι ένα καίριο βήμα δημοκρατίας στην εκπαίδευση, αλλά προσωποκεντρικής, διότι μόνο έτσι οι Έλληνες καταλάβαιναν πάντα τη δημοκρατία, όχι ως ισοπεδωτική αριθμητική εκδοχή ενός συνόλου αλλά ως κοινότητα όπου αναγνωρίζεται και διαπρέπει η ετερότητα του καθενός.
Εκεί που έχω περισσότερες δυσκολίες λόγω άγνοιας είναι η αναλυτική αξιολόγηση. Λέω άγνοια διότι απ’ ό,τι κατάλαβα οι καθηγητές θέτουν υπό κρίσιν και υπό συζήτησιν έναν τρόπο, μία μέθοδο που θα ευκολύνει τη σχέση και πάλι, και μέχρι εκεί μ’ ενθουσιάζει, του δασκάλου με το γονιό και το παιδί, δηλαδή να μπορέσουν να μεταφέρουν στο γονέα και στο παιδί μια κατά το δυνατόν αμεσότερη εικόνα των επιδόσεων του παιδιού. Να μην είναι απλώς μια αριθμητική αξιολόγηση, πήρες δέκα, πήρες εννέα, πήρες οκτώ, που αφήνει πάρα πολλές φορές κενά – γιατί και στο Πανεπιστήμιο το ίδιο γίνεται, έρχεται ο φοιτητής και σου λέει: «Γιατί μου ’βαλες τέσσερα, δε μου ’βαζες πέντε, μια μονάδα διαφοράς είναι». Λοιπόν, η αριθμητική αξιολόγηση έχει πολλά υστερήματα. Ταυτόχρονα, η προφορική ανάλυση, που θα ήταν ίσως κατά τα γνώμη μου η πολυτιμότερη, να μπορεί ο δάσκαλος να εκθέσει, να αναλύσει και στο γονιό και στο παιδί τις αδυναμίες που παρουσιάζει, τις ελλείψεις του, το τι θα πρέπει να κάνει για να τις αναπληρώσει, ή στην περίπτωση των αρίστων ακόμα, να αναλύσει τις ιδιάζουσες δυνατότητες που διακρίνει σ’ αυτό το παιδί, να λειτουργήσει πραγματικά μ’ έναν τρόπο δημιουργικού χειραγωγού, ν’ ανοίξει ορίζοντες στο παιδί, αυτό, ναι, θα ήταν ίσως το πληρέστερο – και θα ήθελα τη γνώμη σας πάνω σ’ αυτό – αλλά καταλαβαίνω ότι όποτε λειτουργούμε σε μια συλλογικότητα, αναπόφευκτα χρειαζόμαστε κι έναν καμβά λίγο πιο συγκεκριμένο, λίγο πιο αντικειμενοποιημένο, ώστε να μπορέσουμε μ’ αυτόν τον καμβά να αρθρώσουμε τις δυνατότητες αξιολογικών κρίσεων και προτεραιοτήτων. Αλλά, επαναλαμβάνω, αυτήν την τοποθέτηση μπορώ να κάνω για το θέμα των αναλυτικών αξιολογήσεων, δεν μπορώ να πω κάτι περισσότερο και περιμένω στη συζήτηση ίσως να εμφανιστούν περισσότερα στοιχεία.
Κάπου εδώ θα τελείωνα αυτήν την εισήγηση υπενθυμίζοντας αυτό με το οποίο ξεκίνησα και το οποίο με συνέχει πραγματικά από την πρώτη στιγμή που μου τηλεφώνησε ο κύριος Πλεύρης και μου έκαμε αυτήν την πρόσκληση: ένα Γυμνάσιο στην άκρη της Ελλάδας παίρνει μια πρωτοβουλία και ξεκινάει να θέσει τα προβλήματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, να τα κουβεντιάσει και νόμιμα, μέσα στα πλαίσια που προβλέπει η αντίστοιχη νομοθεσία, να πάρει πρωτοβουλίες. Εάν αυτό επεκταθεί, εάν ένα δεύτερο, τρίτο, τέταρτο, δέκατο γυμνάσιο, λύκειο, δημοτικό σχολειό αρχίσει να λειτουργεί έτσι, επιτέλους θα υπάρχει ελπίδα.
Δεν θα περιμένουμε απ’ τον κάθε, ας πω και καμιά κακία, έτσι να ξεσπώ, από τον κάθε άσχετο που τίθεται κατά καιρούς επικεφαλής του Υπουργείου Παιδείας να σώσει πραγματικά αυτόν τον τόπο στη μόνιμη προοπτική επιβίωσής του, που είναι η άνοδος της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, η διάσωση του πολιτισμού των Ελλήνων, που χωρίς ρητορεία, χωρίς συναισθηματισμούς, δεν μπορούμε να μην το πούμε, έχει μια ισχύ και μια δυναμική ιστορική μόνο εάν συνιστά πρόταση που ενδιαφέρει πανανθρώπινα. Μόνο εάν η εθνική πρόταση μπορεί να είναι πρόταση που πανανθρώπινα μπορεί να νοηματοδοτήσει την ύπαρξη του ανθρώπου. Εάν ακόμα μέχρι σήμερα, οπουδήποτε της γης κι αν πάτε, από το Τόκυο μέχρι το Αζερμπαϊτζάν, τη Νέα Υόρκη, οπουδήποτε, μπαίνοντας σ’ ένα βιβλιοπωλείο, θα δείτε μπροστά σας τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, το Θουκυδίδη, τις βυζαντινές εικόνες. Γιατί; Έχουν κάποια συναισθηματική προτίμηση σε μας τους Έλληνες; Όχι. Πολύ απλά, γιατί αυτά τα κείμενα εξακολουθούν να τους ενδιαφέρουν, εξακολουθούν να ενδιαφέρουν πανανθρώπινα. Αυτός ήταν ο ρόλος του ελληνισμού, και αν πάψει να είναι αυτός ο ρόλος του, δεν έχει νόημα ιστορικής ύπαρξης.
Και αυτός ο υψηλότατος στόχος δεν μπορεί να ξεκινήσει, αυτό έχω καταλάβει και αυτό σας καταθέτω, δεν μπορεί να ξεκινήσει παρά από πρωτοβουλίες ομάδων όπως οι διδάσκοντες στο Γυμνάσιο Οινόης."
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)